سهم چند برابری دهک دهم در یارانه پنهان

به گزارش راهبرد معاصر؛ بحث و جدل ها پیرامون چگونگی نحوه اختصاص یارانه پنهان به اقشار جامعه این روزها مکررا در محافل رسانه ای و سیاسی جریان دارد. یارانه‌های پنهان، یارانه‌های غیرمستقیمی است که سالانه با رقم چند صد هزار میلیاردی پرداخت می‌شود، در واقع عدم نفع دولت به دلیل فروش کالاهای تولیدی در داخل با قیمت پایین‌تر از خارج از کشور است.

طبق آنچه پیش از این مسئولان سازمان برنامه و بودجه اعلام کردند در سال معادل ۹۸۷ هزار میلیارد تومان پرداختی از این بابت وجود دارد که عمدتا در سوخت، کالاهای اساسی و دارو خلاصه می‌شود؛ از رقم بیش از ۹۰۰ هزار میلیاردی یارانه‌های پنهان حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان به حوزه انرژی و نفت و مشتقات آن اختصاص دارد که بیش از ۲۰۰ هزارمیلیارد تومان آن متعلق به بنزین است.

سهم چند برابری دهک دهم در یارانه پنهان

توزیع ناعادلانه ضریب اصابت یارانه پنهان به ویژه در حوزه انرژی بین دهک‌ها بارها مورد بحث قرار گرفته است، چراکه دهک‌های ثروتمندان معمولا مصرف کالا و خدمات بیشتری دارند و در این حالت از یارانه بیشتری نیز بهره‌مند می‌شوند.

این در حالی است که در حال حاضر و در حوزه یارانه‌ای که در حوزه سوخت پرداخت می‌شود، دهک دهم که ثروتمندترین گروه جامعه به شمار می‌رود ۲۳ برابر سایر دهک‌ها از آن بهره‌مند است.

همچنین دهک‌های بالا ۳.۶ برابر سایر دهک‌ها از یارانه برق و ۲.۵ برابر یارانه گاز دریافت می‌کنند.

در مورد کالاهای اساسی نیز که دولت به ویژه در تامین ارز آن هزینه سنگینی را متحمل می‌شود سهم دهک‌ دهم نسبت به سایر دهک‌ها ۴.۷ برابر است.

یارانه پنهانی که گروه ثروتمند بابت دارو دریافت می‌کنند نیز قابل تامل است؛ به گونه‌ای که ۱۹.۵ برابر سایر دهک‌ها که از درآمد پایین‌تری برخوردار هستند از یارانه دارو استفاده می‌کنند.

از سال گذشته قرار بود که با ارائه‌ بسته‌ای از دولت به مجلس و با پیشنهادهایی که از سوی نمایندگان مطرح می‌شود، راهکاری برای ساماندهی وضعیت یارانه‌های پنهان اندیشیده شده و برای سال جاری اجرایی شود، اما در نهایت به نتیجه‌ای نرسید.

این در حالی است که احتمالا برای سال آینده برنامه جدی‌تری در مورد یارانه‌های پنهان در نظر گرفته شود، چرا که دولت در بودجه منابع نفتی را به طور کامل از هزینه‌های جاری جدا خواهد کرد و در این حالت باید منابع جدیدی معرفی شود.

آن‌طور که نوبخت -رئیس سازمان برنامه و بودجه- اعلام کرده جایگزین‌های نفت در سال آینده افزایش درآمدهای مالیاتی با تعریف پایه‌های جدید و احتمالا حذف یارانه‌های پنهان در برخی بخش‌ها خواهد بود.

در حالی این روزها دولت حذف یارانه‌ نقدی را در دستور کار دارد که نتایج نشان داده معترضان به حذف یارانه، افراد حاضر در دهک‌های بالای درآمدی هستند که گردش چند میلیاردی مالی دارند، این افراد نه تنها از یارانه بالای پنهانی برخوردار می‌شوند که راضی به از دست دادن یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی هم نیستند!